Các báo cáo, ý kiến tại phiên họp thống nhất đánh giá, về công tác chỉ đạo – điều hành trong tháng 7, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật: tổ chức phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 7/2023, xem xét, cho ý kiến đối với 08 nội dung quan trọng; ban hành 07 văn bản quy phạm (06 Nghị định và 01 Quyết định quy phạm của Thủ tướng).
Tính chung trong 7 tháng, Chính phủ, Thủ tướng đã ban hành 50 nghị định, 19 quyết định quy phạm, 130 nghị quyết và nhiều quyết định cá biệt, 23 chỉ thị.
Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Kết luận 50 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 18 của Trung ương "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả"; Báo cáo triển khai Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và hoạt động chất vấn đối với lĩnh vực ngân hàng, kế hoạch và đầu tư...
Chính phủ tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, ban hành các Nghị quyết về nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh và bền vững; sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, siết chặt kỷ luật, kỷ cương. Thủ tướng Chính phủ ban hành 08 Công điện và 01 Chỉ thị về chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm và nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho người dân, doanh nghiệp…
Chính phủ, Thủ tướng tổ chức, chủ trì nhiều phiên họp, hội nghị, diễn đàn quan trọng về đẩy mạnh ngoại giao kinh tế; các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT; tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các dự án cao tốc và triển khai các dự án ODA (vùng ĐBSCL); sơ kết và triển khai hoạt động ngân hàng, thực hiện chuyển đổi số quốc gia và Đề án 06; thực hiện cam kết tại COP26… Thủ tướng đã thành lập các Hội đồng điều phối vùng: Tây Nguyên, Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ, Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ; tổ chức các hội nghị của Hội đồng điều phối vùng…
Tổ chức nhiều sự kiện, hoạt động văn hóa, xã hội, thể thao. Đẩy mạnh công tác đối ngoại, nhất là ngoại giao kinh tế, đã ký FTA với Israel, đón, hội đàm, tiếp nhiều đoàn cấp cao của các nước.
Về tình hình kinh tế - xã hội, các báo cáo, ý kiến thống nhất đánh giá, dù chịu ảnh hưởng lớn từ tình hình thế giới, song kinh tế - xã hội tháng 7 đã tốt hơn so tháng 6, góp phần vào kết quả chung của 7 tháng, thể hiện qua hàng loạt số liệu cụ thể.
Lạm phát tiếp tục xu hướng giảm dần trong khi lạm phát ở nhiều nước tiếp tục neo ở mức cao; chỉ số CPI bình quân 7 tháng tăng 3,12% (so với bình quân 6 tháng 3,29%, 5 tháng 3,55%, 4 tháng 3,84%; 3 tháng 4,18%; 2 tháng 4,6% và tháng 1 là 4,89%).
Ý kiến các đại biểu tại phiên họp nhất trí đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 7 tốt hơn so với tháng 6, góp phần vào kết quả chung của 7 tháng năm 2023 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Tình hình thị trường tiền tệ, chứng khoán cơ bản ổn định, có xu hướng phục hồi tích cực, mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm. Thu ngân sách nhà nước 7 tháng đạt trên 1 triệu tỷ đồng, bằng 62,7% dự toán trong điều kiện phải thực hiện giãn, hoãn, miễn giảm thuế, phí, lệ phí (dự kiến cả năm 2023 là 200 nghìn tỷ đồng).
Xuất nhập khẩu tiếp tục đà tăng trở lại. Trong tháng 7, xuất khẩu tăng 2,1% so với tháng trước; nhập khẩu tăng 2,4%; xuất siêu 3 tỷ USD. Tính chung 7 tháng xuất khẩu đạt 195,4 tỷ USD, nhập khẩu đạt 178,9 tỷ USD; xuất siêu 16,5 tỷ USD.
An ninh năng lượng, lương thực được bảo đảm. Trong 7 tháng, sản xuất trên 24,1 triệu tấn lúa, bảo đảm tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trên 4,83 triệu tấn gạo với kim ngạch 2,6 tỷ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về trị giá. Ước tính cả năm đạt khoảng 43,1 triệu tấn lúa, tăng 452 nghìn tấn so với cùng kỳ, xuất khẩu 7,5 triệu tấn tạo.
Các ngành, lĩnh vực chủ yếu phục hồi tốt. Nông nghiệp tiếp tục có nhiều điểm sáng, là điểm tựa vững chắc của nền kinh tế. Chăn nuôi ổn định. Sản lượng thủy sản tháng 7 tăng 2,6%, 7 tháng tăng 1,9%. Xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 7 đạt 4,62 tỷ USD, tăng 5,3% so với cùng kỳ, 7 tháng đạt hơn 29 tỷ USD. Riêng rau củ quả đã xuất khẩu 3,2 tỷ USD.
Công nghiệp tiếp đà phục hồi. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 7 tăng 3,9% so với tháng trước và tăng 3,7% so cùng kỳ, trong đó chế biến chế tạo tăng 3,6%.
Thương mại, dịch vụ tiếp tục tăng khá. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tháng 7 tăng 1,1% so tháng trước và tăng 7,1% so cùng kỳ; 7 tháng tăng 10,4%. Khách quốc tế tháng 7 đạt hơn 1 triệu lượt người (tháng có lượng khách quốc tế lớn nhất từ sau mở cửa), tăng 6,5% so tháng trước và gấp gần 3 lần so cùng kỳ; 7 tháng đạt gần 6,6 triệu lượt, gấp 6,9 lần so cùng kỳ.
Vốn đầu tư đạt kết quả tích cực. Giải ngân vốn đầu tư công 7 tháng đạt 267,63 nghìn tỷ đồng, đạt 37,85% kế hoạch, tăng 3,38% về tỷ lệ và tăng 80,78 nghìn tỷ đồng về số tuyệt đối. Tổng vốn FDI đăng ký tháng 7 đạt trên 2,8 tỷ USD, tăng gần 9% so với tháng trước, 7 tháng đạt gần 16,24 tỷ USD, tăng 4,5%; vốn FDI thực hiện 7 tháng đạt 11,58 tỷ USD, tăng 0,8%.Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Tình hình phát triển doanh nghiệp tích cực hơn, tháng 7 có 13,7 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 4,3% về số doanh nghiệp và tăng 2,4% về vốn đăng ký so cùng kỳ. Tính chung 7 tháng có 131,9 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 113,3 nghìn.
Các cơ quan quan tâm xử lý các vấn đề tồn đọng (như Trung tâm nhiệt điện Ô Môn, khí Lô B); giải quyết những vấn đề phát sinh (vận hành sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, vướng mắc của các dự án bất động sản, giảm mặt bằng lãi suất cho vay…); xử lý các vấn đề mới (giảm thuế, phí, tiền sử dụng đất, giảm thuế GTGT…).
Tổ chức tốt các hoạt động kỷ niệm 76 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ. Quan tâm bảo đảm an sinh xã hội; trong 7 tháng đã hỗ trợ hơn 18,2 nghìn tấn gạo cho 204,7 nghìn hộ với hơn 1,2 triệu nhân khẩu. Thực hiện tăng lương cơ sở thêm 20,8% và tăng mức chuẩn phụ cấp, trợ cấp ưu đãi với người có công thêm 26,5% từ 1/7/2023. Đời sống người dân được cải thiện; theo khảo sát của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ hộ có thu nhập không thay đổi và tăng lên là 94,5%, cao hơn so với cùng kỳ năm 2022 (81,6%). Tai nạn giao thông, thiệt hại do thiên tai, cháy nổ giảm; trong 7 tháng số vụ tai nạn giao thông giảm 9,3%; số người chết giảm 9,4%; số người bị thương nhẹ giảm 11,8%. Tổng giá trị thiệt hại tài sản do thiên tai giảm 84,3%; do cháy, nổ giảm 77,9%..
Tình hình chính trị, xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm. Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được tăng cường, đẩy mạnh; kịp thời thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử các vụ việc, sai phạm, các vấn đề gây bức xúc. Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh và là điểm sáng; uy tín và vị thế quốc tế của Việt Nam tiếp tục được nâng lên.
Cơ bản đạt được mục tiêu tổng quát đã đề ra
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với các báo cáo, ý kiến tại phiên họp. Trong 7 tháng và tháng 7 vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng, các thành viên Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các bộ ngành, địa phương tập trung triển khai Nghị quyết Đại hội XIII, các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ được giao, cơ bản đạt kết quả tốt.
Đánh giá chung, tình hình kinh tế - xã hội tháng 7 và 7 tháng đầu năm tuy gặp nhiều khó khăn, thách thức từ cả bên ngoài và bên trong nhưng vẫn đạt được mục tiêu tổng quát: Kinh tế vĩ mô được duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát; tăng trưởng được thúc đẩy; nợ công, nợ Chính phủ, bội chi được kiểm soát; các cân đối lớn của nền kinh tế, an sinh xã hội, đời sống nhân dân được bảo đảm; chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; giữ gìn được môi trường hoà bình, ổn định cho phát triển đất nước, góp phần củng cố tăng cường niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước.
Thủ tướng và các đại biểu cho rằng cần đặt những kết quả đã đạt được trong bối cảnh khó khăn chung của thế giới. Các tổ chức quốc tế đánh giá và dự báo tích cực về tình hình kinh tế Việt Nam. Việt Nam tăng 4 bậc về Chỉ số Hòa bình toàn cầu năm 2023. UNDP đánh giá Việt Nam nằm trong số 25 quốc gia đã giảm nghèo đa chiều thành công.
Bên cạnh đó, Thủ tướng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức. Lạm phát có xu hướng giảm nhưng vẫn chịu nhiều sức ép. Tăng trưởng tín dụng thấp, hấp thụ vốn còn yếu, tiếp cận vốn vẫn khó khăn. Thu ngân sách nhà nước 7 tháng giảm 7,8% so với cùng kỳ; nợ xấu nội bảng cần lưu ý.
Điều hành chính sách tiền tệ trong nước khó khăn trong bối cảnh nhiều nước tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ. Doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn, nhất là về khả năng tiếp cận vốn, đơn hàng sụt giảm. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn nhiều khó khăn, vướng mắc.
Cầu trên các thị trường lớn, truyền thống suy giảm dẫn đến trong 7 tháng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giảm so với cùng kỳ năm trước (dù tháng sau cải thiện hơn tháng trước). Công nghiệp tiếp tục phục hồi nhưng chậm. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 7 đạt 48,7 điểm tích cực hơn tháng 6 (46,2 điểm) và tháng 5 (45,3 điểm), cho thấy niềm tin kinh doanh đã tăng nhưng vẫn dưới 50 điểm.
Công tác lập, thẩm định quy hoạch cần tiếp tục đẩy nhanh và nâng cao chất lượng. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm, né tránh, đùn đẩy công việc. Đời sống một bộ phận người dân khó khăn. Biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ tiếp tục diễn biến phức tạp… An ninh, trật tự an toàn xã hội tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là tội phạm ma túy, tội phạm trên không gian mạng. Bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ gặp nhiều thách thức.
Thủ tướng nêu rõ, nguyên nhân của kết quả đạt được là sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ của Quốc hội; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; sự ủng hộ, tham gia tích cực của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; sự hỗ trợ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế và sự lãnh đạo, chỉ đạo điều hành quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, linh hoạt, hiệu quả của các bộ, ngành, địa phương.
Nguyên nhân khách quan của những hạn chế, yếu kém là tình hình thế giới phức tạp, khó lường, nhiều khó khăn, thách thức, Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, sức chống chịu còn hạn chế; còn nguyên nhân chủ quan là một số bộ, ngành, địa phương còn thiếu chủ động, quyết liệt, phối hợp chưa chặt chẽ, hiệu quả trong triển khai, thực hiện chức năng, nhiệm vụ; còn một bộ phận cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, thủ tục hành chính còn rườm rà; việc lắng nghe, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của người dân, doanh nghiêp còn chưa thật sự quyết liệt, kịp thời, thực chất, hiệu quả.
Về bài học kinh nghiệm, Thủ tướng nhấn mạnh, cần thực hiện nghiêm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong quản lý, điều hành; nắm chắc tình hình, bám sát thực tiễn, có phản ứng nhanh, kịp thời theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, nâng cao tính chủ động, kịp thời; đề cao tinh thần nỗ lực, tự lực, tự cường, không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm, khuyến khích người dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung; đẩy mạnh phân công, phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu, tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương; tích cực lắng nghe và tập trung, quyết quyết liệt, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của người dân, doanh nghiệp.
Trong 6 tháng cuối năm, phấn đấu đạt tăng trưởng khoảng 9%
Trong tháng 8 và những tháng cuối năm, Thủ tướng nêu rõ, dự báo tình hình sẽ khó khăn hơn, nhiều vấn đề chưa lường hết được, trong đó lưu ý tình hình thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp; song phải kiên trì, kiên định, tập trung thực hiện các mục tiêu tổng quát đã đề ra theo Nghị quyết Đại hội XIII và các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ.
Thủ tướng chỉ ra các yêu cầu trong chỉ đạo, điều hành: Tiếp tục bám sát thực tiễn, tăng cường phân tích, dự báo tình hình để có phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả, chuẩn bị kỹ các phương án, kịch bản, giải pháp ứng phó, dứt khoát không để bị động, bất ngờ; chủ động, linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành, có giải pháp đúng và trúng để tập trung thực hiện hiệu quả với tinh thần tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, kiên trì, bền bỉ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra; phát huy đoàn kết, thống nhất, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả.
Thủ tướng nhấn mạnh trọng tâm chỉ đạo, điều hành vẫn là tiếp tục ưu tiên tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, tạo công ăn, việc làm, sinh kế cho người dân gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao đời sống cho Nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, đẩy mạnh công tác đối ngoại, nhất là với các nước lớn.
Thủ tướng yêu cầu đặc biệt lưu ý 6 nội dung:
- Bảo đảm cân bằng, hòa hòa, hợp lý giữa lãi suất và tỉ giá;
- Ưu tiên cho tăng trưởng, thúc đẩy cả tổng cung, tổng cầu, 3 động lực tăng trưởng (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng);
- Tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả (tiếp tục giảm lãi suất cho vay, cơ cấu lại nợ, giãn, hoãn nợ..., tăng hạn mức tín dụng, cung tiền M2 phù hợp);
- Thực hiện chính sách tài khoá mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả, nhanh chóng, dứt khoát (tiếp tục miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, đẩy nhanh hoàn thuế, đẩy mạnh đầu tư công...);
- Bảo đảm an ninh tiền tệ, tài chính quốc gia, theo dõi sát tình hình bên trong và bên ngoài để có đối sách phù hợp kịp thời;
- Rút ngắn quy trình, thủ tục xây dựng thể chế và văn bản.
Trên cơ sở đó, Thủ tướng yêu cầu rà soát lại cơ chế, chính sách, có giải pháp cụ thể, phù hợp để tập trung thúc đẩy 3 động lực tăng trưởng. Về tiêu dùng, có giải pháp hiệu quả kích cầu tiêu dùng trong nước, phát triển mạnh thị trường trong nươc, (miễn giảm thuế, phí, lệ phí, thúc đẩy tín dụng tiêu dùng...).
Về đầu tư, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, các dự án hạ tầng trọng điểm, quan trọng, liên vùng; cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh thu hút, tạo thuận lợi cho đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài; tăng cường hợp tác công tư (PPP).
Về xuất khẩu, tăng cường xúc tiến thương mại, giữ vững, củng cố các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới; có giải pháp hướng dẫn, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn mới, nhất là tiêu chuẩn xanh; hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội các FTA đã ký kết mang lại; thúc đẩy đàm phán, ký kết các FTA mới, nhất là với các thị trường tiềm năng, lưu ý các thị trường Trung Đông, châu Phi, Mỹ La tinh, Bắc Mỹ… Nhanh chóng ký kết FTA với UAE, nỗ lực kết thúc đàm phán trong tháng 8.
Cùng với đó, tập trung nâng cao năng lực sản xuất của nền kinh tế, quyết liệt đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, phân cấp, phân quyền, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, đẩy mạnh chuyển đổi số phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, triển khai Đề án 06.